Doorbreek het taboe van seksueel geweld

Schaamte, meedoen aan de sociale normen van leeftijdsgenoten of ongelijke verhoudingen tussen dader en slachtoffer: het speelt mee bij het (al dan niet) aan de bel trekken na seksueel geweld. En hoewel er steeds meer media-aandacht is ontstaan voor seksueel geweld, neemt de sociale druk om aan bepaalde normen te voldoen, óók toe. En dus groeit de angst om hulp te vragen na een heftige gebeurtenis als seksueel geweld. Hoe creëren we een veilige omgeving waarin wél gesproken wordt over seksueel geweld?

Redenen om te zwijgen
De pleger van seksueel misbruik is vaak een bekende van het slachtoffer, zoals een goede vriend, (ex-)partner of familielid. Dat verklaart waarom er in veel gevallen niet over gepraat wordt. Beschadiging van de familie-eer, bezoedeling van de naam van de vrouw of de angst op wraak: er zijn ontelbaar veel redenen om te zwijgen.

Aandacht in de media
Een positieve ontwikkeling is dat er in de media steeds meer aandacht wordt besteed aan seksueel geweld en er zo steeds meer bewustwording wordt gecreëerd. Toch wordt er bij deze berichten vaak weinig rekening gehouden met slachtoffers, zoals te zien is in de groepsverkrachtingszaak in Den Bosch . Er werden vraagtekens gezet bij het verhaal van de slachtoffers – inclusief namen en foto’s. En zo wordt de drempel alleen maar hoger om aan de bel te trekken.

Alle tijden en alle culturen
Seksueel, grensoverschrijdend gedrag is een probleem van alle tijden en van alle culturen. Er zijn verschillende aspecten die een slachtoffer kwetsbaar maken. De omgeving kan oordelen en stellen dat je zelf schuldig bent, maar ook een sociale positie met weinig macht maakt dat je kwetsbaar bent. Daarbij zijn digitalisering, gendernormen, preutsheid en een samenleving die gericht is op prestatie en succes, vier cultuurfenomenen die invloed hebben op de seksualiteit van jongeren van nu. Een meisje moet én sexy zijn, én duidelijk haar grenzen aangeven. Een jongen moet én cool zijn én niet laten zien dat hij onzeker is.

Een sociale verandering
En dus is een sociale verandering van groot belang om seksueel geweld te verminderen. Hulp zoeken na een nare ervaring is namelijk van groot belang. Een traumatische ervaring als verkrachting kan leiden tot concentratieproblemen, stress en nachtmerries. En hoe moeilijk praten over de gebeurtenis ook is, als je het negeert, verergeren deze klachten alleen maar. Je bloot stellen aan de pijnlijke herinneringen zorgt er juist voor dat je de verwerking in gang zet. En met die sociale normen moet de zorgverlening rekening houden.

Focus op het individu
Wat zij kunnen doen? Focussen op het individu. Want welke invloed heeft de gebeurtenis op het slachtoffer? En welke weerslag heeft het op de familie-eer en wat voor invloed heeft het op de familie en de omgeving? Welke vorm van hulp, methodes of rituelen kan een slachtoffer sterker maken en beter laten voelen? Vertrouwen, verbinding en veiligheid helpt slachtoffers om het zwijgen te doorbreken. Sleutelpersonen zijn daarbij cruciaal. Zowel de familie en vrienden als professionele zorgverleners en andere slachtoffers die hun verhaal vertellen. Op die manier kunnen we werken naar een wereld waarin seksueel geweld geen taboe is of iets om je voor te schamen, maar een onderwerp waar je – wanneer en met wie dan ook – over kunt praten.

Vraag om hulp
Heb jij te maken gehad met seksueel geweld of -misbruik? Praat erover. Neem contact met ons op, we staan voor je klaar en luisteren naar je verhaal.